Yüksək xolesterin dəyəri necə endirilir?
Xolesterin, qanda müəyyən nahiyələrdə yer alan, mumabənzər maddədir. Normal şərtlərdə zərərli maddə olmayan xolesterin, vücudda hormonların, vitaminlərin istehsalı, qorunması kimi vacib funskiyanı yerinə yetirir. Ancaq qandakı miqdarı yüksəlib, uzunmüddət də yüksək qaldığı zaman damar divarlarında toplanmasına və damarlarda sərtlik, tıxanıqlıq kimi problemlərə yol açmasına səbəb olur ki, bu da təhlükə hesab edilir.
Müasir dövrün xəstəlikləri arasında yer alan xolesterin yüksəkliyi dünyada və ölkəmizdə sağlamlıq problemidir və bir çox xəstəliklərin yaranmasında risk faktorudur. Bu səbəbdən xolesterini yüksək çıxan xəstələrdə müalicə ilə yanaşı qidalanmaq da xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Xolesterin qanda lipoproteinlər tərəfindən daşınır ki, bu da öz növbəsində iki hissəyə ayrılır:
Pis xolesterin adlandırılan aşağı sıxlıqlı lipoproteinlər (LDL)
Yaxşı xolesterin adlandırılan yüksək sıxlıqlı lilpoproteinlər (HDL)
Təməldə pis xolesterinin və ümumi xolesterin miqdarını göstərən nəticənin aşağı, yaxşı xolesterinin isə yüksək olması arzuolunandır. Normal göstərici belə olmalıdır:
Ümumi xolesterin üçün
200 Mg mg/dL altı normal
200-239 mg/dL aralığında yüksək
240 mg/dL və üzəri yüksək
LDL xolesterin üçün,
100 mg/dL altı optimal
100-129 mg/dL arası optimala yaxın
130-159 mg/dL aralığında yüksək
160-189 mg/dL aralığında yüksək
190 mg/dL və üzəri çox yüksək
Xolesterinin dəyəri qan analizi ilə asanlıqla müəyyən edilir. Yuxarı dəyərlər mövcuddursa həkimə müraciət etməyiniz tövsiyə edilir.
Yüksək xolesterin dəyəri necə endirilir?
Bu zaman şəxsin yaşı, xəstəliyi, xolesterin miqdarı diqqətə alınmalıdır. Saxlanılan pəhriz hər növ yüksəklik üçün alınan tədbirdir. Dərmanlarla yanaşı düzgün qidalanmaq əsas şərtlərdən biridir.
Yağlı balıqlar
Pis xolesterin kimi bilinən LDL xolesterinin səviyyəsini tənzimləməkdə effektli olan vacib faktorlardan biri omega 3 yağ asidinin mütəmadi qəbuludur. Yanğlı balıqlar bu baxımdan həftənin ən az 2 günü yeyilməlidir. Xolesterini aşağı salmaqda effektlidir.
Süd məhsulları
Az yağlı olmaqla qatıq, pendir, ayran kimi süd məhsullarından istifadə xolesterini normada saxlamağa kömək edəcək. Probiotik bakteriyalar cəhətdən zəngin olan bu növ qidalar xolesterinin bağırsaqlardan sovrulmasını azaldaraq qandakı miqdarını tənzimləyir.
Yulaf
Xolesterinlə mübarizədə ən çox yayılan, faydalı qidalardan biridir. Xolesterini aşağı salır və normada qalmasına kömək olur. Mütəmadi qəbulu faydalıdır.
Fındıq, qoz və digər ləpələr
Sərt qabıqlıların tərkibi omega 3 yağ asidi ilə zəngindir. Bu səbəbdən ara yeməklərdə istifadəsi tövsiyə edilir. Ancaq yeyilən porsa diqqət göstərmək lazımdır.
Lobya
Lobya, noxud kimi qidalar protein qaynağıdır. Həftənin ən az 2-3 günü yeyilməlidir. Bu, xolesterini tənzimləyir.
Meyvə və tərəvəzlər
Alma, armud kimi meyvələr mümkün qədər qabıqlı yeyilməlidir. Meyvə və tərəvəzlərin şirəsindənsə özlərini yemək olduqca faydalıdır. Çünki belə qəbul edildiyi zaman xolesterinin aşağı düşməsinə köməkçi vasitə olacaqdır.
Heyva, alma, çiyələk, üzüm, narıncı meyvələr xolesterini aşağı salan meyvələr qrupuna daxildir.
Həmçinin zəncəfil, zərdəçal, bibəriyyə kimi bitkilər də bu baxımdan faydalıdır.
Bu növ qidalar kimi bir də uzaq durulması lazım olan qida növləri vardır. Çünki onlar xolesterini daha da yüksəldə bilər:
Qaymaq, kremlər, mayonez, margarin, kərə yağı, duru yağ, quyruq yağı
Hazır salat sousları
Yağlı süd məhsulları
Fast foodlar
Sosis, kolbasalar
Xəmir məhsulları
Xolesterini endirməyə kömək edən digər növ tədbirlər hansılardır?
Siqaretdən imtina edin
Xolesterini yüksəldən zərərli vərdişlərdən ikisi siqaret və spirtli içki qəbuludur. Həm xolesterin səviyyəsini aşağı endirmək, həm də ürək-damar, infarkt kimi xəstəliklərdən qorunmaq üçün bu növ zərərli vərdişlərdən uzaq durulmalıdır.
Mütəmadi idmanla məşğul olmaq
Xolesterin səviyyələrini aşağı salmaq üçün mütəmadi idmanla məşğul olmaq lazımdır. Həftənin 2-3 günü mütəmadi idmanla məşğul olmaq lazımdır.
Çəkinizi qoruyun
Piylənmə xolesterin səviyyəsini qaldırır və digər xəstəliklər üçün risk faktorudur. Bu baxımdan boyunuza uyğun ideal çəkidə qalmağa çalışın.
Xatırladaq ki, bununla yanaşı həkim xolesterini aşağı salan dərmanlar təyin edə bilər.
DOKTORINFO.AZ