Talassemiya daşıyıcılığı təhlükəlidirmi?

İnsanlarda bir xüsusiyyətə aid genlərdən iki ədəd mövcud olur. Biri anadan, digəri atadan keçər.

Doktorinfo.az xəbər verir ki, Beta talassemiya üçün ana və atadan keçən qlobin geni normaldırsa uşaq normal, biri dəyişikliyə məruz qalırsa uşaq daşıyıcı, ikisi də dəyişikliyə məruz qalıbsa uşaq xeste olur.

Talassemiya daşıyıcılığı çox yayğın bir vəziyyət olduğu üçün əhəmiyyətlidir. Talassemiya daşıyıcıları xəstə olmayan, sağlam görünən, ancaq, xəstəlik genlərini uşaqlarına keçirmə ehtimalı olan şəxslərdir
Talassemiya daşıyıcısı, daşıycı olmayan normal bir şəxs ilə evlənirsə doğulacaq hər bir uşaq üçün 50 faiz daşıyıcı, 50 faiz normal olma ehtimalı vardır. Bu vəziyyətdə xəstəlik ortaya çıxmaz. Qorxulacaq vəziyyət yoxdur. Ancaq uşaqlarda daşıyıcılıq olub-olmadığı araşdırılır. Daşıyıcı olanların irəlidə sağlam uşaqları olması üçün gərəkli məlumat verilir, daşıyıcı biri ilə evlənirsə uşaqlarda xəstəlik ola biləcəyi izah edilir.

Cəmiyyətdə daşıyıcılıq miqdarı nə qədər yüksəkdirsə iki daşıyıcının evlənmə və xəstə uşaq sahibi olma ehtimalı o qədər yüksəkdir. İki daşıyıcının evlənməsi nəticəsində hər bir uşaq üçün 25 faiz xəstəlikli doğulma, 50 faiz daşıyıcı olma, 25 faiz isə normal doğulma ehtimalı vardır. Xüsusilə qohum evliliklərində xəstəikli uşaq doğulma riski yüksəkdir.

Talassemiya dasiyiciligi və xesteliyi necə bilinir?
Qanazlığı nəticəsində uşaq həkimə müraciət etdiyi zaman meydana çıxar. Daşıyıcı şəxslər yüngül formada qansızdır, dəmir müalicəsindən fayda görməzlər. Qan analizi və hemoqlabin elektroforezi edilməsi ilə diaqnoz asanlıqla qoyulur. Xəstə olanlarda isə ağır qanazlığı müşahidə edilir.

Talassemiya daşıyıcılığı xəstəlik deyil. Hansısa xüsusi müalicəsi yoxdur.

Ömrünün ilk 3-5 yaşlarında hemoqlobin aşağı olduğu üçün müəyyən çətinliklər yaşana bilər. Amma zamanla bütün bu problemlər aradan qaldırılacaq.

Talassemiya dasiyicilari ucun xususi pehriz novu varmi?

Xüsusi bir qida vərdişi, pəhrizi yoxdur. Hər şəxs kimi sağlam həyat tərzi, düzgün qidalanma vacibdir.

Sadəcə bir məqama diqqət etməlidirlər. Həddindən çox dəmir qəbulundan qaçınılmalıdır. Çünki bu vəziyyət vücudda dəmir toplanmasına yol aça bilər.

Talassemiya daşıyıcısı nə yeməlidir?

Buğda kəpəyi, qarğıdalı, yulaf, düyü kimi taxıllar, portağal suyu kimi C vitamini cəhətdən zəngin qidalarla birlikdə istifadə edilmədiyi təqdirdə dəmirin sovrulmasını azalda bilər.
Qəhvə, çay, kəklikotu kimi ədviyyatlar dəmir sovrulmasını azalda bilər. Talassemiya xəstələri və daşıyıcıları bol çay və qəhvə içə bilər.

Süd, pendir, qatıq kimi məhsullar vücuddakı dəmir sovrulmasını azalda bilər.

Kalsium cəhətdən zəngin olan qidaları bol miqdarda ala bilərlər. Kalsium sümüklərin güclü və sağlam qalmasına kömək olur.

Talassemiya daşıyıcısı nə yeməməlidir?

Donuz əti, qaraciyər, lobya, fısdıq əzməsindən istifadə etməməlidirlər. Həmçinin quru ərik, qarpız, ispanaq, yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, brokoli, xurma kimi qidaların qəbulundan qaçınılmalıdır.
Siqaret, spirtli içki qəbulundan uzaq durulmalıdır.