Qapalı məkan qorxusu olan Klaustrofobiya nədir?
Bir çox insanlar qapalı məkanlarda qala bilmirlər. Bu qorxu Klaustrofoiya adlanır. Belə insanlar qapalı məkanlarda qaldıqda sürətli ürək döyüntüsü, nəfəs almaqda çətinlik, titrəmə, boğulma qorxusundan əziyyət çəkirlər.
Bu hal şəxslərin yaşayış tərzinə mənfi təsir göstərir. Bu vəziyyətdən əziyyət çəkən insanlar, lift, təyyarə, pəncərəsiz otaqlar, qatar, maşın kimi bağlı məkanlara daxil olmaq istəməzlər.
Klaustrofobiklərdən bir məkanda qalmağı israrla istəsəniz, boğulma qorxuları yaşayarlar, hava əksikliyinin ola biləcəyini zənn edərlər.
Əsas əlamətləri nələrdir?
Sürətli ürək döyüntüsü
Titrəmə
Nəfəs darlığı
Panik atak
Tərləmə
Boğulma hissi
Ağız quruması
Öz üzərində nəzarəti itirmə
Ölmə qorxusu
İnsandan insana fərqli əlamətlərlə üzə çıxa bilər.
Səbəbləri nələrdir?
Uşaqlıq travması: Kiçikkən cəza olaraq otağa salınıb üzünə qapı bağlanan uşaqlarda bu fobiya yarana bilər. Bundan əlavə olaraq evdə tək olarkən bədbəxt hadisə yaşayan insanlarda da bu qorxuya çox rast gəlinir. Onlar, qapalı məkanda qalacağı təqdirdə belə hadisənin baş verəcəyini zənn edərlər.
Genetik: Buna yol açan digər bir səbəb isə genetikadır. 2013-cü ildə aparılan araşdırmalar zamanı bu fobiyadan əziyyət çəkən insanların genində mutasiya aşkar edilmişdi.
Nə zaman həkimə müraciət etməlidirlər?
Əgər yaşanılan hallar insanın həyat tərzinə mənfi təsir göstərərsə həkimə müraciət etmək tövsiyə edilir.
Necə müalicə edilir?
Üsulları təqdim edirik:
Psixoterapiya
Dərman müalicəsi
Bununla yanaşı alternativ terapiyalar da mövcuddur.
Bu fobiya, səbəb olan faktorların üzərinə gedərək həll oluna bilən vəziyyət deyildir. Şəxs, qapalı məkanlarda tək buraxılaraq fobiyadan xilas ola bilməz. Əksinə vəziyyəti daha da dərinləşdirərək pisləşdirəcəkdir.
Bu fobiyanı necə idarə etmək lazımdır?
Nəfəs hərəkətləri
7 saniyə ilə çoxalan, azalan formada saymaq
Klaustrofobiyaya hansı məkanlar zəmin yarada bilər?
Lift, tunellər, dönən qapılar, mağazada qurulan paltar dəyişdirmə otağı, pəncərəsi olmayan otaqlar. Hətta belə insanlar müayinə üçün belə qorxarlar. Qapalı tibbi avadanlıqlarda müayinədən keçə bilməzlər.
Əgər şiddətli klaustrofobiyanız varsa, aşağıdakı psixoloji əlamətlərlə qaşılaşa bilərsiniz:
Nəzarəti itirmə qorxusu
Ürəkgetmə narahatçılığı
Digər növ qorxular
Ölmə, intihar hissi
Bu fobiya zamanı panik atak da baş verə bilər. Bu zaman olduğunuz yerdə qalın. Bir saat qədər davam edə bilər. Daha sonra güvəndiyiniz məkana yaxınlaşa bilərsiniz. Bunun qorxulu hal olmadığını, keçəcəyini özünüzə xatırladın. Panik atak əlamətləri ilk 10 dəq ərzində ən yüksək zirvəyə çatar, daha sonra isə sakitləşmə baş verəcək.
Qeyd edək ki, bu problem həmin məkanlardan qaçaraq və ya müalicəsiz keçə bilən hal deyil.
İşinin mütəxəssisi, doğru üsullarla fobiyanın öhdəsindən gəlməyə kömək edəcəkdir.
DOKTORINFO.AZ